Një tjetër reagim ka ardhur sot ndaj iniciativës së qeverisë për të ndërhyrë në rregullimin e mediave online. Ditën e sotme kanë reaguar 5 organizata në Shqipëri që kanë në fokus të drejtat e njeriut dhe median duke i kërkuar qeverisë të tërheqë projektligjet për median online.
Organizatat Shoqata e Gazetarëve Profesionistë të Shqipërisë, Lidhja e Gazetarëve të Shqipërisë, AIS/Open Data Albania, BIRN Albania dhe Këshilli Shqiptar i Mediave reaguan sot duke shprehur shqetësimin për kërcënim ndaj lirisë së medias dhe lirisë së shprehjes .
Projektligjet kanë të bëjnë me “rregullimin” e medias online në dy aspekte: regjistrimi i çdo subjekti mediatik që funksionon online pranë Qendrës Kombëtare të Biznesit nga AKEP si dhe monitorimi i kontentit që shfaqet në median online nëpërmjet një organi të posaçëm të quajtur “Këshilli i Etikës” pranë Autoritetit të Medias Audiovizive.
Ndaj këtyre masave që qeveria synon të ndërmarë, ditën e djeshme nëpërmjet një letre të hapur reaguan 4 organizata ndërkombëtare me fokus median dhe lirinë e shtypit.
Organizatat kritikuar mënyrën se si ky projektligj është hartuar, duke shpjeguar se projektligjet janë prezantuar për konsultim publik pa u shoqëruar me një relacion shpjegues mbi nevojën apo jo për ligje të tilla, pa studime të mirëfillta për gjendjen aktuale, pa identifikuar probleme të mundshme dhe pa arsyetuar nevojën e ndërhyrjes dhe masën e saj”, thuhet në letër.
Më tej, shprehet shqetësimi se këto projektligje i japin hapësira autoriteteve që të kërcënojnë me gjoba disproporcionale dhe me mbyllje mediat në internet.
Letra thekson se në gjendjen aktuale mediatike në Shqipëri ka një dominim të lajmeve “false” të cilat shpërndahen nga zyrat e shtypit dhe prezantohen si informacione të pavarura, kryesisht në median televizive.
“Gjendja e lirisë së medias në Shqipëri sakaq është e keqe dhe në përkeqësim të vazhdueshëm. Treguesi i lirisë së medias sipas vlerësimit të Freedom House është përkeqësuar nga 3.75 pikë në vitin 2009 në 4.25 pikë më 2016 dhe aktualisht gjendet shumë pranë nivelit të lirisë së medias në vendet me regjime totalitare siç janë ato të vendeve ish-sovjetike.
Shkaku i përkeqësimit të situatës së medias nuk është tepria e lirisë por mungesa e saj”, vazhdon letra.
Letra e plotë
Tiranë më 27 dhjetor 2018
Organizatat nënshkruese të kësaj letre publike shprehin shqetësimin për kërcënimin ndaj lirisë së medias dhe lirisë së shprehjes nga ana e dy projektligjeve të propozuara nga qeveria e Kryeministrit Edi Rama dhe i bëjnë thirrje qeverisë t’i tërheqë këto projektligje menjëherë.
Projektligjet janë prezantuar për konsultim publik pa u shoqëruar me një relacion shpjegues mbi nevojën apo jo për ligje të tilla, pa studime të mirëfillta për gjendjen aktuale, pa identifikuar probleme të mundshme dhe pa arsyetuar nevojën e ndërhyrjes dhe masën e saj.
Projektligjet, të cilat synojnë të krijojnë një regjim licencimi, kontrolli, gjobitjeje dhe mbylljeje të faqeve të internetit, i japin hapësira të gjera autoriteteve të kërcënojnë me gjoba disproporcionale dhe me mbyllje mediat në internet.
Organizatat besojnë se të dyja projektligjet në formë dhe në frymë bien ndesh me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe me Të Drejtën Europiane. Ato përbëjnë kufizim krejtësisht të panevojshëm të lirisë së shprehjes dhe lirisë së medias dhe përmbajnë rrezikun e krijimit të një regjimi policor mbi median në internet.
Parë kjo në kuadër të gjendjes aktuale të medias në Shqipëri, me dominimin e “lajmeve” false që shpërndahen nga zyrat e shtypit dhe që prezantohen si informacione të pavarura në median konvencionale, kryesisht televizione, synimi i projektligjeve duket se është vendosja nën kontroll të plotë të informacionit në duart e qeverisë.
Nga ana tjetër, partitizmi i tejskajshëm i institucioneve që konvencionalisht janë dhe duhet të jenë të pavarura nga pushteti politik, nuk përbën aspak garanci për mbikëqyrje të pavarur dhe profesionale të medias online, siç parashikohet nga projektligjet.
Gjendja e lirisë së medias në Shqipëri sakaq është e keqe dhe në përkeqësim të vazhdueshëm. Treguesi i lirisë së medias sipas vlerësimit të Freedom House është përkeqësuar nga 3.75 pikë në vitin 2009 në 4.25 pikë më 2016 dhe aktualisht gjendet shumë pranë nivelit të lirisë së medias në vendet me regjime totalitare siç janë ato të vendeve ish-sovjetike.
Shkaku i përkeqësimit tësituatës së medias nuk është tepria e lirisë por mungesa e saj.
Organizatat rikujtojnë se dy projektligjet aktuale janë tentativa e katërt në më pak se katër vjet që synon të krijojë një regjim kontrolli qeveritar mbi mediat online.
Media nuk duhet t’i nënshtrohet asnjë kriteri licencimi apo mbikëqyrjeje të ndryshme nga të gjitha llojet e bizneseve të tjera.
Për sa më sipër, organizatat e mëposhtme i kërkojnë kryeministrit Edi Rama tërheqjen e menjëhershme të projektligjeve ” DISA NDRYSHIME DHE SHTESA NË LIGJIN NR.97/2013 “PËR MEDIAT AUDIOVIZIVE NË REPUBLIKËN E SHQIPËRISË”, TË NDRYSHUAR” dhe “DISA SHTESA DHE NDRYSHIME NË LIGJIN NR. 9918, DATË 19.5.2008 “PËR KOMUNIKIMET ELEKTRONIKE NË REPUBLIKËN E SHQIPËRISË” I NDRYSHUAR”.
Lista e organizatave:
Shoqata e Gazetarëve Profesionistë të Shqipërisë
Lidhja e Gazetarëve të Shqipërisë
AIS/Open Data Albania
BIRN Albania
Këshilli Shqiptar i Mediave
Citizens Channel
